شناخت و آشنایی با عوامل پرورش ماهی، برای رسیدن به نتیجه ای بهتر
شناخت و آشنایی با عوامل پرورش ماهی برای رسیدن به نتیجه بهتر لازم و ضروری است. این عوامل به چند موضوع مهم دسته بندی می شوند. عوامل محیطی، زیرساختی، تغذیه و عوامل استرسزا را میتوان نام برد.
در محیط دریا و اقیانوس شرایط رشد ماهی ثابت است. بنابراین همواره شرایط ایده‌آل مانند نور، اکسیژن، غذا و… برای رشد ماهی مهیا است. زمانی که ماهی در محیط های دیگر پرورش داده می‌شود عوامل زیادی بر رشد و پرورش ماهی تاثیر منفی می گذارند (عوامل انسان ساز). این عوامل شرایط بیولوژیکی و فیزیکی را شامل میشوند. باید شناخت کافی از عوامل تاثیرگذار داشته باشید تا بتوانید یک محیط آبی با ثبات را برای رشد ماهی فراهم کنید. اثر برخی عوامل استرس زا مانند تراکم، حمل و نقل و… اجتناب ناپذیر هستند. البته باید اثر آنها را کاهش (حداقل) داد.
شناخت مکان، اولین عوامل پرورش ماهی
یکی از مهمترین عوامل پرورش ماهی رعایت استانداردهای لازم برای ساخت استخر یا حوضچه است. حتی کمترین درصد خطا باعث تلف شدن ماهیها می‌شود. شرایط لازم برای ایجاد مکان مناسب عبارتند از:
- عمق استخر: انتخاب عمق مناسب شرایط بهتر برای رسیدن به نتیجه ایده آل را فراهم است.
- فاصله حوضچه ها: فاصله استاندارد باید رعایت شود تا در زمان برداشت، غذا دادن و… با مشکل مواجه نشوید.
- پوشش مناسب ورودی و خروجی آب: این پوشش مانع از ورود حشرات، اشیا خارجی و… به حوضچه ها می‌شود.
- تجهیزات پرورش ماهی: تجهیزاتی مانند پمپ آب، تجهیزات هوادهی، لوازم آزمایش آب و… باید از استاندارد لازم برخوردار باشند. در نتیجه باید با دقت آنها را انتخاب کنید.
- شیب استخر: به راحتی ورود و خروج آب را امکان پذیر میکند. باعث خروج گل و لای، فضولات و… از کف استخر می‌شود. آب در عمق نیز در حال حرکت است و راکد نیست.
انتخاب منطقه مناسب، دومین عوامل پرورش ماهی
اولین قدم که سایر عوامل پرورش ماهی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد انتخاب منطقه ایده آل است. برای انتخاب منطقه مناسب باید چند عامل مهم را مورد توجه قرار داد:
- خاک مناسب: باید در خاک منطقه درصدی از رس وجود داشته باشد تا مستعد خرابی بر اثر سیلاب نباشد.
- آب: مهمترین فاکتور برای پرورش ماهی است، زیرا تداوم آب شیرین و تمیز در هر ثانیه برای حیات ماهی ضروری است.
- همسطح بودن با زمین: مکانی را انتخاب کنید که تقریباً با زمین همسطح باشد و به اندازه کافی وسعت داشته باشد. در صورت داشتن طرح توسعه (در آینده) میتوانید به راحتی آن را اجرا کنید.
سومین عامل پرورش ماهی، آب سالم
یکی از اولین عوامل پرورش ماهی در منطقه مناسب این است که باید منابع آب زیاد و باکیفیت در دسترس باشد. آب باکیفیت باید از یک سری پارامترها تبعیت کند تا بتواند محیط مناسب برای رشد ماهی ها را فراهم کند:
- شوری آب: با معیار ppm سنجیده می‌شود. این معیار برای آب شیرین و شور متفاوت است. توسط کیتهای ویژهای میتوانید میزان شوری آب را بسنجید.
- ph آب: با غلظت کربنات کلسیم سنجیده می‌شود. ph ایده‌آل برای ماهیهای مختلف بین 8 الی 8.4 متفاوت است. معیار سنجش آن هر میلی گرم کربنات کلسیم در یک لیتر آب است. آب به چهار دسته آب نرم، متوسط، سخت و بسیار سخت تقسیم می‌شود.
- درجه حرارت آب: اگر آب حرارت بالایی داشته باشد باعث افزایش متابولیسم ماهی شده، در نتیجه تلف می‌شود. البته سرمای بیش از حد نیز موجب کند شدن حرکت و رشد ماهی خواهد شد، بنابراین مستعد بیماری می‌شود. برای پرورش ماهی باید درجه حرارت ایده آل را تنظیم کرد. به طور مثال ماهی گرمابی با ماهی کپور و سردآبی متفاوت است.
- اکسیژن آب: میزان اکسیژن محلول در آب برای انواع ماهیها، متفاوت است. ارتباط مستقیمی بین میزان اکسیژن، مصرف غذا و سوخت و ساز بدن ماهی وجود دارد. استفاده از دستگاه اکسیژن ساز بسیار مهم است تا بتواند جریان اکسیژن را وارد آب کند. اگر اکسیژن کم باشد ماهی ها به سطح آب می آیند و هوا را میبلعند که باعث مرگشان می‌شود. نشانه هایی مثل پرخون شدن آبشش، رنگ پریدگی و خونریزی در سطح بدن ماهی نشانه کمبود اکسیژن است.
چهارمین عوامل پرورش ماهی، تغذیه کامل
تامین غذای مناسب یکی دیگر از عوامل پرورش ماهی است، زیرا شما وظیفه تامین غذای ماهی را برعهده دارید. در سبد غذایی ماهیها باید به صورت کامل چربیها، اسید آمینه، ویتامینها، پروتئینها و کربوهیدراتها وجود داشته باشند. بهتر است تمام غذای وعده قبل را خورده باشند، سپس وعده غذای بعدی را برای آنها بریزید. مکملهای غذایی را فراموش نکنید (متناسب با نوع ماهی انتخاب شود).
در حوضچه ها نباید تراکم ماهیها زیاد باشند، زیرا باید غذای کافی به تمام ماهیها برسد. برای ماهیانی مانند تیلاپیا که از جلبک تغذیه میکنند باید شرایط رشد جلبک در حوضچه فراهم باشد. همیشه باید درون استخر تمیز باشد تا بتوان رشد انگل ها و بیماری‌ها را کنترل کرد. میزان غذای روزانه یا هر وعده غذایی با توجه به سن و وزن ماهیها متغیر است که باید به صورت روزانه محاسبه شود. غذا را به گونهای در آب پخش کنید تا از تجمع ماهی ها در یک نقطه جلوگیری شود. غذای ماهیها باید در یک مکان خشک، خنک و به دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شوند.
پنجمین عامل، شناخت کامل از نوع ماهی پرورشی
یکی دیگر از تاثیرگذارترین عوامل پرورش ماهی، شناخت کامل پرورش دهنده از نوع ماهی انتخاب شده است. اطلاعات اولیهای مانند:
- آشنایی با آب مناسب برای پرورش ماهی
- آشنایی با تغذیه مناسب برای ماهی انتخاب شده
- آشنایی با بیماری های مرتبط نوع ماهی پرورشی
- آشنایی با عوامل وزن گیری یا وزن کم کردن ماهی ها
- آشنایی بازمان تخم ریزی و آزادسازی بچه ماهی در استخر
بهتر است با یک متخصص پرورش ماهی ارتباط داشته باشید. منابع و مکمل های غذایی را از مراکز معتبر تهیه نمایید. با یک برنامه ریز متخصص نیز همکاری داشته باشید، زیرا مدیریت هزینهها به ویژه در بخش غذایی برای رسیدن به سود بیشتر ضروری است.
